Wist jij dit over het Meisje met de Parel?

2 april 2024

Het is met zekerheid hét beroemdste schilderij van Johannes Vermeer: het Meisje met de Parel. Geschilderd rondom 1665 kent dit wereldberoemde kunstwerk enkele verhalen die wellicht minder bekend zijn. Lees hier de verhalen achter het Meisje met de Parel.

De naam

Het kunstwerk heeft niet altijd de naam ‘Meisje met de Parel’ gehad. Tot 1995 stond het schilderij bekend als ‘Meisje met Tulband’, een verwijzing naar de tulband die het model draagt. Dit is geen traditioneel kledingstuk wat Nederlandse meisjes uit die tijd droegen, maar juist een oosters kledingstuk. In 1995 werd besloten dat de naam ‘Meisje met de Parel’ een betere naam zou zijn. Echter werd in 2014 ontdekt dat de parel in het schilderij helemaal geen parel is, maar eerder een glazen, gelakte druppeloorbel. De manier waarop de ‘parel’ het licht weerkaatst in het schilderij is namelijk niet zoals parels normaal het licht weerkaatsen. Ondanks deze ontdekking is de naam van het kunstwerk niet veranderd, waardoor het kunstwerk nog steeds bekend staat als het Meisje met de Parel.

Het model

Het Meisje met de Parel is geen portret van een beroemd model. Integendeel, het is een tronie. Een tronie is een portret van een naamloos model. Veel schilders maakten destijds tronies als oefenwerk om zo hun vaardigheden te verbeteren, of om een bepaalde gezichtsuitdrukking uit te drukken. Wel bestaat er een theorie over wie het meisje op het beroemde schilderij zou kunnen zijn. Zo wordt gezegd dat Vermeers oudste dochter Maria wellicht het model was. In de periode dat Vermeer het kunstwerk schilderde zou zij ongeveer dertien jaar zijn geweest. Hier is echter geen enkel bewijs voor gevonden, waardoor Het Meisje met de Parel nog steeds haar mysterieuze reputatie behoudt. Vanwege deze reputatie heeft het schilderij de bijnaam ‘Mona Lisa van het Noorden’ gekregen, als verwijzing naar de wereldberoemde Mona Lisa van Leonardo da Vinci. Maar waar bij de Mona Lisa verschillende theorieën met duidelijke aanwijzingen bestaan over wie Mona Lisa is, blijft de identiteit van het meisje afgebeeld op Het Meisje met de Parel een raadsel.

De identiteit van het meisje is niet het enige raadsel wat betreft Vermeer en zijn schilderijen. Over Vermeer zelf is ook heel weinig bekend, waardoor hij de naam ‘Sfinx van Delft’ kreeg. Ontdek hier alles over de verschillende mysteries van Vermeers leven.

De eigenaren

Vermoed wordt dat na de dood van Vermeer in 1675 het kunstwerk in bezit kwam van Pieter van Ruiven. Van Ruiven was een goede bekende van Vermeer en steunde hem financieel. Verder was hij een kunstverzamelaar. Na Van Ruivens dood kende het schilderij nog enkele andere eigenaren, waarna het in 1881 werd geveild in Den Haag.

Johannes Vermeer, Meisje met de Parel, ca. 1665. Mauritshuis, Den Haag

Tijdens deze veiling werd het Meisje met de Parel opgemerkt door Victor de Stuers, rijksambtenaar voor de kunsten. Hij herkende het schilderij als een werk van Vermeer, ondanks dat er in de catalogus was aangegeven dat de schilder onbekend was. De Stuers en zijn buurman, kunsthandelaar Arnoldus Andries des Tombe, besloten om niet tegen elkaar op te bieden. Zo kocht Des Tombe Het Meisje met de Parel voor maar twee gulden dertig. Na diens dood in 1902 liet hij het kunstwerk na aan het Mauritshuis.
 
Om de nauwe band tussen Vermeer en Royal Delft te vieren zijn er verschillende activiteiten rondom de kunstenaar bij Royal Delft Museum. Ook heeft onze meesterschilder prachtige nieuwe ontwerpen gemaakt geïnspireerd op een aantal werken van Johannes Vermeer. Lees meer over Vermeer en Delft, of boek je tickets:
 
Vermeer en Royal Delft
 
Boek je ticket